Infinity Ağız ve Diş Sağlığı

Ağız ve Diş Çene Cerrahisi

Hepimizin bildiği gibi ağzımızda en son süren dişler üçüncü azı dişleridir. Genelde 17 ila 25 yaşları arasında sürmeye başlarlar. Bu dişlerin ağızda bırakılıp bırakılmaması konusu tartışmalıdır. Eğer doğru pozisyonda sürerlerse ve çevre dokulara zarar vermiyorsa bu dişin yerinde kalmasında bir sakınca yoktur.

Çene kemiğine kaynaşmış ve anormal pozisyonlu bir dişin (röntgenle tespit edilmiş) ileride yol açacağı zararlar göz önüne alınarak çekimine karar verilebilir. Diş arkındaki yer darlığı durumlarında dişin sürmesi dişeti- kemik ve diğer komşu diş engeline takılabilir.

Kistler

İçlerinde sıvı ve yarı sıvı kıvamda bir materyal bulunan, etrafları kapsül ile çevrelenmiş patolojik oluşumlardır. Kistler genellikle oldukça yavaş büyürler. Bu özelliklerinden dolayı enfekte olmadıkları ya da şişlik oluşturmadıkları takdirde hastalar tarafından pek fark edilmezler. Enfekte olduklarında ise ağrıya neden olabilirler.

Bununla birlikte komşuluklarında bulunan sinirlere baskı yapabilir ve his kaybına sebep olabilirler. Dişlerde yer değişikliklerine yol açabilirler.

Kistlerin tedavisi kapsülleri ile birlikte tamamen çıkarılmaları ile yapılır. Çok büyük boyutlara ulaşan kistler ise önce küçültülürler ve daha sonra çıkarılırlar.

Kök ucu rezeksiyonu

Kök ucunun kesilerek ilişkili olduğu lezyonun ya da nekrotik dokunun çıkartılmasını ifade eder.

Diş çürüğünün uzun bir süre tedavi edilmemesi ya da dişin travmaya maruz kalması sonrasında kök kanalı enfekte olabilir. Bu aşamada dişlere kanal tedavisi uygulanmaz ise, enfeksiyon kök ucundan çene kemiğine ve çevre dokulara yayılabilir. Bu bölgede iltihabi granülasyon dokusu gelişebilir ve her zaman kanal tedavisi ile tedavisi mümkün olmayabilir. Böyle durumlarda kök ucundaki iltihabi dokunun cerrahi olarak uzaklaştırılması gerekir.

Ayrıca kök kanalının aşırı eğri olduğu, kanalda kanal aletinin kırıldığı, kanalın herhangi bir sebeple tıkalı olduğu durumlarda kök ucu rezeksiyonu yapılması gerekebilir

Kanal Tedavisi dişin pulpası geri dönülmez bir şekilde iltihaplandığında gerçekleştirilen bir müdahaledir. Dişin damar ve sinir paketini içeren pulpanın alınmasıyla gerçekleştirilir. Bu esnada ilhitap sadece kanal içindeki pulpayı etkilemekteyse diş canlı olabilir. Fakat eğer dişin apeksini de etkileyen bir iltihabi olay varsa diş muhtemelen canlılığını kaybetmiştir. Akut bir durumda kanal tedavisi ağrılı olabilir. Onun dışında kanal tedavisi genellikle ağrısız olmaktadır.

Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kanal tedavisi bir kaç aşamadan oluşmaktadır. Pulpa eğe adı verilen aletlerle çıkartılır. Daha sonra pulpanın içinde bulunduğu kanal ya da kanallar yeterli genişliğe gelene kadar eğelerle genişletme işlemi yapılır. Bu sırada kanallar sodyum hipoklorit, serumfizyolojik, EDTA ve klorheksidinle yıkanır. Sonra güta perka, gümüş konlar ya da benzeri bir doku dostu bir malzemeyle doldurlur. Tedavi dişin durumuna göre bir seans sürebileceği gibi birkaç seansta sürebilir.

Kanal tedavisi görmüş diş canlılığını yitirmiştir. Bu nedele canlı bir dişe göre dış etkenlere karşı daha savunmasız olduğu fokal enfeksiyon odağı olabileceği iddia edilmiştir. Fakat yapılan çalışmalar sağlıklı bir kişide kanal tedavisi sonucu böyle bir etki olmadığını ortaya koymuştur. Kanal tedavisi bir dişi kurtarmak için yapılacak son müdahaledir. Dişin ve hastanın durumununa ve yapılan tedavinin niteliğine göre kanal tedavisi ile diş ağızda yıllarca sağlıklı bir şekilde kalabilir. Ancak dişte 2 yıl gibi bir süre içinde renk değişiklikleri ve morarmalar gözlenmektedir.Kanal tedavisi yapılmış olan dişe normal dişlere yapılan bakım yapılmazsa çürümeler meydana gelir.

Kaybedilen dişlerin yerine tedavi amacı ile yerleştirilen ve organizma için herhangi bir yan etkisi olmayan, titanyum metalinden imal edilen; plak, vida ve çivilere implant adı verilir. Eksik diş veya dişlerin yerine bir ya da daha çok implantın yerleştirilmesi işlemine implantasyon adı verilmektedir.

Diş hekimliğinde kullanılan implantlar; vida veya silindir şeklindedir. Yaklaşık olarak diş kökünün boyutlarında (8-16 mm) ve 3.5- 4 mm çapındadırlar. İmplantlar yerlerine yerleştirildikleri eksik doğal dişlerin görevlerini üstlenirler.

İmplant Hangi Durumlarda Önerilir?

1. Dişsiz alt ve üst çenelerde; aşırı kemik erimesi sonucunda hastanın protezini kullanamadığı durumlarda. Protez yerleştirilen implantların üzerine oturtularak tutuculuğun artması sağlanır.

2. Büyük azı dişlerin kaybında, arka bölge dişsiz sonlanıyorsa; hastalara takılıp çıkarılabilen bir parsiyel protez yerine, yerleştirilecek birkaç implant ile sabit bir köprü yapılabilir.

3. Tek bir dişin kaybı durumunda; kaybolan dişin her iki yanındaki dişler korunarak, bu diş yerine tek bir implant yerleştirilebilir.

4. Uzun dişsiz boşluklarda; sabit bir köprü yapıldığında köprü gövdesinin uzun olması sorun yaratacağından, dişsiz bölgeye uygulanacak bir ya da birkaç implant ile yapılacak olan köprünün desteği ve dayanıklılığı arttırılabilir.

Dolgu Nedir?

Dolgu, çürük nedeniyle zarar görmüş bir dişe, normal fonksiyonunu ve görünümünü kazandırmanın bir yöntemidir. Diş hekiminiz size dolgu yaparken, önce çürümüş diş dokusunu uzaklaştırır. Etkilenen alanı temizler ve boşluğu dolgu malzemesi ile doldurur.

Bakterilerin girebilecekleri boşlukları dolgu ile kapatarak çürüğün ilerlemesini de engellenmeye çalışır. Dolgu için kullanılan malzemeler, altın, porselen, kompozit reçine (diş renginde dolgu) ve amalgamdır. (cıva gümüş, bakır, kalay ve bazen çinko alaşımı).

Dişler neden çürür?

Ağızdaki gıda artıklarının bakteriler tarafından parçalanması sonucu laktik asit ortaya çıkar.Dişin en dış ve en sert tabakası olan minenin bütünlüğü asitler tarafından bozulduğunda artık bir çürük başlamış demektir. Diş çürüklerinde hastaya uygulanacak dolgu tipinin seçiminde uygulanacak bölge, bu bölgede etkili olan çiğneme kuvvetleri ,hastanın estetik beklentileri ve madde kaybının miktarı önem taşımaktadır.

Bleaching (Diş Beyazlatma)

Çeşitli nedenlerle renk değiştirmiş dişleri beyazlatmak veya kişiye özel diş rengini birkaç ton açmak için kulla- nılan, yetkili diş hekimliği organizasyonlarınca güvenilir- liği kabul edilmiş bir oksijenasyon yöntemidir. Poliklinik- te ve evde yapılabilen diş beyazlatma işlemi ile dişlerin rengi açılarak tatmin edici bir beyazlama ve gülüş elde edilir.

Gingivektomi (Dişeti Seviyelerinin Düzenlenmesi)

Güldüğümüzde diş boylarının kısa olması nedeniyle diş etlerinin aşırı göründüğü veya dişetlerinin asimetrik ol- duğu durumlara sıkça rastlarız. Bu gibi durumlarda dişeti hastalıkları uzmanımızın yapacağı basit bir müdahale ile diş boyları uzatılabilir veya dişeti simetrik hale getirilebi- lir. Dişeti armonisi sağlandıktan sonra gerek duyulduğu hallerde protez uzmanlarının yapacağı müdahalelerle dişlerde çeşitli estetik düzenlemelere gidilebilir.

Laminat Vener-Lamine Diş nedir?

Laminey, Lamine ya da lamina olarak da bilinir, Yaprak Porselen; Görünüşünüzü olumsuz yönde etkileyen bir çok diş bozukluklarında uygulanabilen kozmetik bir çözümdür. Laminat yaprak kaplamalarda temel olarak estetik sorunları olan ön dişlerde, porselenden hazırlanan tabakanın dişlerin ön yüzlerine yapıştırılmasıyla bu sorunların giderilmesini amaçlayan bir tedavi şeklidir. Çoğu durumda sağlam yapıları ve bozulmayan renkleriyle dişlere doğal bir güzellikle birlikte, doğal bir işlev kazandırmak için yeterlidirler. Laminat kaplamalarla kendinizden emin bir şekilde gülümseyebilirsiniz!

Sabit protez

Doğal dişlerden destek alınarak hazırlanan ve hastanın dişlerine yapıştırılan protezlerdir.Aşırı diş harabiyetinde tek kuron, bir veya birkaç diş eksikliğinde köprü olarak adlandırılan kaplamalardır.

Bu kaplamalar metal destekli veya metal desteksiz şeklinde yapılabilmektedir. Metal destekli kaplamalar, porselen altında metal alaşım ile desteklenerek hazırlanır. Metal desteksiz kaplamalarda ise hiç metal kullanılmadan full porselenden kuron ya da köprü hazırlanır.

Hareketli protez

Çıkarılıp takılarak kullanılan protezlerdir.Kısmen dişsiz hastalarda Parsiyel Protez, hiç dişi olmayan hastalarda ise Tam Protez olarak adlandırılır.

İmplant üstü protezler

Çene kemiğine yerleştirilen vidalar üzerine yapılan protezlerdir.İmplant üstü protezleri de sabit ve hareketli olarak ayırmak mümkündür.

İmplant üstü sabit protezler, hasta ağzındaki vidalara yapıştırılan ve çıkmayan protezlerdir.

İmplant üstü hareketli protez, total diş eksikliğinde hasta ağzına yerleştirilen vidaların üzerine yapılan takılıp çıkarılan protezlerdir.Bu hastalarda implant tam protezin (halk arasında damak da denen) tutuculuğunu arttırmak için yapılır.

Metal destekli kuron ve köprü protezleri

Kuron protezleri; dişlerin ağız içerisinde görülen kısımlarını restore etmeye yarayan ve çeşitli materyallerden yapılan protezlerdir. Genelde dişlerde dolgu yapılamayacak kadar fazla madde kaybı olduğunda veya farklı estetik beklentilerin mevcudiyetinde tercih edilir.

Köprü protezi; gövde ve dayanak yoluyla doğal dişler üzerine gelen çiğneme basınçlarını periodonsiyum (dişi çevreleyen dokular) ve alveol kemiği (diş mevcudiyetinde dişi çevreleyen kemik) aracılığıyla çene kemiğine ileten protezdir. Dişsiz boşluğun aşırı uzun olmadığı ve de boşluğun her iki tarafındaki dişlerin sağlıklı olduğu durumlarda uygulanır.

Köprü protezlerinin yapım amaçları:

• Kaybedilen dişin yerini alır
• Fonksiyon
• Estetik
• Fonasyon gibi faktörlerin devamlılığını sağlar.

Geçmişte metal altyapılar, kırılgan bir yapıya sahip olan porselene destek olması amacı ile kullanılırdı. Metal kullanımı, özellikle porselenin yeterli kalınlığa ulaşamadığı bölgelerdeki gri yansıma, opak görüntü ve özellikle dişeti kenarlarında oluşan gri bant gibi estetik dezavantajların yanında, alerji ve de hijyen gibi sağlık sorunlarına da neden olmaktadır. Bu nedenle, günümüzde gelişen teknolojiler ile birlikte porselenin yapısının da ğüçlenmesi ve de “diş renginde” altyapıların diş hekimlerinin kullanımına sunulması, metal kullanımının hızla terk edilmesine neden olmaktadır.

Ortodonti, kapanış bozuklukları ve dişlerin çenelerdeki konumlarının nasıl oluştuğunu inceleyen, teşhis eden, bu bozuklukları oluşmadan önce önlemeye çalışan ve oluştuktan sonra tedavi eden bir diş hekimliği dalıdır.

Ortodonti Genel

Ağız ve diş sağlığımız genel sağlık durumumuz ve mutluluğumuzla yakından ilişkilidir. Çevremizle olan iletişimimizde yüz estetiğimiz ve gülüşümüz önemli yer tutmaktadır. Bilimsel çalışmalar okul dönemi çocukları arasında gözlük kullanımı ve yüzlerindeki çillerden sonra dişlerdeki bozuklukların 3. sırada alay konusu olduğunu göstermiştir. Bu da ortodontik tedavinin önemine işaret etmektedir.

Ortodontik tedavi süresi

Ortodontik anomalinin türüne ve şiddetine bağlıdır. Hareketli aygıtlarla bir ya da birkaç dişin hareketini hedef alan tedaviler 6-8 ay kadar sürmektedir.İskeletsel olmayan sadece dişleri ilgilendiren anomalilerin sabit aygıtlar ile tedavisi ise 1-1,5 yıl kadar sürer. İskeletsel anomalilerin tedavisi ise daha uzun süre alabilmektedir. Tedavi süresini bireylerin hekimle olan işbirliği ve tedaviye verecekleri bireysel biyolojik cevap da etkilemektedir.

Ortodontik tedavide ağız bakımı

Ortodontik tedavi süresince ağız içerisinde sabit ya da hareketli aygıtlar olacaktır. Ortodontik tedavi süresince hem dişler hem de bu aygıtlar düzenli şekilde fırçalanmalıdır. Aksi halde ağız sağlığı kötü yönde etkilenir ve ortodontik tedaviye devam edilemez. Ortodontik braketleri olan hastalar için özel olarak üretilmiş diş fırçaları vardır bu fırçalar ile dişler ve braketler fırçalandıktan sonra ara yüz fırçası ve diş ipi ile de detaylı temizlik yapılmalıdır. Sabit ortodontik tedavi başlangıcını takip eden bir hafta içinde oral hijyenin üst seviyede sağlanabilmesi ve yanak ve dudak tahrişlerinde enfeksiyon riskini azaltmak için antiseptik gargaralar önerilir.

Pedodonti, diğer adıyla Çocuk Diş Hekimliği 0-14 yaş grubu çocukların süt ve daimi dişlerinin sağlığını korumayı ve oluşan hastalıkları tedavi etmeyi amaçlayan ana bilim dalıdır.

Fissür örtücüler

Anatomik olarak azı dişlerinin çiğneyici yüzeylerinde bulunan girinti ve çıkıntılar, yiyecekler için yapışıp kalabilecekleri bölgeler oluşturmaktadır.

Fissür örtücüler, dişlerde bu yüzeyleri örterek, besinlerin tutunmasını azaltacak ve fırçalanmasını kolaylaştıracak bir yüzey oluşturulmasına yardımcı olmaktadır. Klinik uygulamalar sonrasında çürük oluşumun %70-%80 oranında azalma görüldüğü bilinmektedir.

Çocuklarda diş sürerken görülen belirtiler nelerdir?

Süt dişlerinin sürmesi esnasında bebeklerde genel ve bölgesel olarak birtakım değişiklikler gözlenir. Bunlar iştahsızlık, kilo kaybı, diyare, huzursuzluk, salya akışında artış, diş eti bölgesinde kaşınma ve kızarıklıktır.

Bu bulguların giderilmesine yönelik bir tedavi yöntemi yoktur. Bununla birlikte,bebeğin rahatça beslenebilmesi ve ağrısının giderilmesi amacıyla diş jeli haricen kullanılabilir. Ayrıca kaşıntıyı gidermek içinbazı şuruplar kullanılabilir.

Dişhekimi anne-babaya neler önerir?

Anne babaya çocuğun ağız ve diş sağlığı hakkında bilgi verilir. Altı ayda bir pedodontiste veya diş hekimine muayene ettirmesi önerilir.

Yer Tutucu

Süt dişi çeşitli sebeplerle (çürük veya kaza) erken kaybedilir. Böyle durumlarda alttan gelen kalıcı diş hazır olup sürene kadar, yandaki dişler eğilerek, dönerek kaybedilmiş süt dişinin kalıcı diş için koruması gereken yeri kapatabilirler. Hatta boşluğun karşı çenesinde bulunan diş uzamaya başlar. Eğer erken süt dişi çekiminden sonra gelişim kendi haline bırakılırsa meydana gelen bu hareketler gelecek sürekli dişe yer kalmamasına sebep olacaktır. Böylece kalıcı diş ya hiç süremeyecek ya da normal yerinin dışında gelişecektir.

Periodontoloji, dişleri çevreleyen yumuşak (periodontal ligament, dişeti) ve sert dokuların (kemik, sement) yapısını, bu dokularda meydana gelen hastalıkları ve bu hastalıkların tedavisini inceleyen bir diş hekimliği dalıdır.

Dişeti sağlığı neden bozulur?

Temel neden kötü ağız hijyeni ve bunun sonucu oluşan diştaşları yani tartarlardır. Bunun yanı sıra bazı sistemik hastalıklar da ilk önce dişetlerinden belirti verirler.Örneğin lösemi gibi.

Tartar (diştaşı) nasıl oluşur?

Gıda artıkları tükrükteki minerallerle birleşerek dişler ve dişetleri etrafında kireç tabakaları oluştururlar. Bu kireç tabakaları başlangıçta yumuşaktırlar. Ancak hızla sert tabakalara dönüşürler. Fırçalayarak bunları dişlerinizden uzaklaştıramazsınız. Ancak diş hekiminiz diştaşı temizliği için dizayn edilmiş uygun ultrasonik aletlerle dişlerinize zarar vermeden çıkartabilir

Tartar temizliği dişlere zarar verir mi?

Bu soru diş hekimlerine sık sorulan bir sorudur. Hatta bu sorunun devamında ‘temizlik sırasında diş mineleri çizilir mi’ veya ‘bir kere temizletince hep ister mi?’ gibi sorular da ardı ardına gelir.Hayır, diştaşı temizliği dişlere zarar vermez. Hatta ağzınız için yaptırabileceğiniz en faydalı,en çabuk,en rahat ve en ucuz işlemdir. Bunun yanı sıra düzenli temizlik yaptırarak birçok ağız ve diş probleminin de önüne geçebilirsiniz.

Dişeti iltihabının belirtileri nelerdir?

Sağlıklı dişeti kanamaz . Eğer fırçalarken, sert gıdalar yerken veya kendiliğinden oluşan dişeti kanamanız varsa vakit kaybetmeden diş hekiminize başvurmalısınız. Muhtemelen diş etlerinizde iltihap olabilir .Ayrıca kötü ağız kokusu da iltihabın habercisidir.

Dişeti hastalığının belirtileri

• Diş eti hastalıklarının ilk ve en önemli belirtisi dişeti kanamasıdır.

• Sağlıklı dişeti kanamaz.

• Dişetlerinde şişmeler,kızarmalar oluyorsa,

• Dişetlerinde çekilmeler ve açığa çıkan kök yüzeylerinde hassasiyet oluşuyorsa,

• Dişeti kenarlarında veya dişler arasında,diştaşlarına bağlı olarak oluşan siyah alanlar görülüyorsa,

• Diş ile dişeti arasından iltihap geliyorsa,

• Dişlerde sallanmalar,uzamalar ve dişler arasında açılmalar oluyorsa,

• Ağızda sürekli bir kötü koku ve kötü bir tat hissi var ise,

Geç kalmadan bir diş hekimine muayene olunması gerekir.

Tam (total) protez

Tüm dişlerin çekildiği tamamen dişsiz ağızlara uyguladığımız protezlerdir. Dişlerin eksikliğine bağlı olarak yanaklar çökmüş, çeneler birbirine yaklaşmış, yüz yaşlı bir görünüm almıştır. Hasta yemek yiyemez ve hem sağlık hem de sosyal olarak sıkıntılar yaşar. Protezlerin yapımıyla hasta beslenmesinin yanı sıra sosyal hayatını rahatlıkla sürdürebilir.

Tam protezler akrilik dediğimiz diş etine benzer renkteki pembe reçinelerden yapılırlar. Bu kaide alveol kret dediğimiz çene kemiklerini olabildiğince geniş şekilde örter. Bu genişlik başta hasta için problem yaratmış gibi olsada kısa süre içinde rahatlıkla hasta tarafından kabul edilir.

Hassas tutuculu protezler nelerdir?

Kısmi diş eksikliğinde kullanılan diğer bir protez çeşididir. Protezin tutuculuğu parsiyel protezdeki gibi kroşelerle değil hassas bağlantı denilen dişi ve erkek parçalarla sağlanır. Bu protezler estetik, tutuculuk ve sağlık açısından klasik parsiyel protezlerden çok daha üstündür.

Parsiyel bölümlü protezler

Kısmi diş eksikliğinde özel akrilik ve metallerin kombinasyonu ile yapılan kroşe (kanca) adı verilen metal parçaları ile dişe tutunmayı sağlayan protez çeşididir.

Protezlerimi nasıl temiz tutabilirim?

1.Yemeklerden sonra, protezinizi suda yıkayarak yiyecek artıklarını uzaklaştırın

2.Belli öğünlerden sonra, özellikle yatmadan önce, düzenli olarak protezinizi fırçalamalısınız. Bu işlem plak ve leke oluşumunu önler.

3.Fırçalama işleminde su ve çeşitli diş macunları veya protez bakım ürünleri kullanılır. Aşındırıcı tozlar kullanılmamalıdır. Yoksa protezin yüzeyi çizilir ve bu yüzeylerde artıklar toplanmaya ve renklenmeye başlar.

4.Özel protez fırçaları veya normal diş fırçaları da kullanılabilir. Protezin tüm yüzeylerini temizlemeye özen göstermelisiniz.

5.Zaman zaman protezinizi, özel protez sıvılarında bekletebilirsiniz. Kimyasal maddeye maruz kalan protezinizi yıkadıktan sonra kullanmanız gerekir.

6.Protezin içine işlemiş lekeler ve tartarlar ancak bir dişhekimi tarafından ultrasonik araçlarla temizlenebilir.

7.Protezi temiz tutmanın en etkin yolu, günlük fırçalama ile birlikte haftada bir kaç kez de kimyasal sıvılarda bekletmektir